De voedsel- en maakindustrie is een dynamische markt, waarin de vraag erg kan fluctueren. Een (on)verwachte toename van de vraag leidt tot een (tijdelijke) stijging van de productie, met als gevolg een hogere werkdruk. De vraag hangt af van bijvoorbeeld het weer, feestdagen, het seizoen en trends in de markt. De meeste piekbelastingen zijn te voorspellen en daar kan je tijdig op inspelen, maar een groot deel is niet te voorspellen. Om te achterhalen hoe je inspeelt op die verwachte en onverwachte piekperiode(s), kijken we eerst naar hoe ze ontstaan. Hieronder lees je hoe de pieken ontstaan, waarna we de mogelijke oplossingen onder de loep nemen.
Verwachte versus onverwachte piekbelasting
Piekbelasting ontstaat doordat er grote druk op het productieproces komt te liggen. In sommige gevallen kun je deze piekbelasting voorspellen. In andere gevallen word je hierdoor verrast.
Structurele piekbelasting
Een structurele piekbelasting komt eens per periode voor. Dit zie je terug bij seizoensproducten zoals asperges. Tijdens een vaste periode in het jaar zijn de asperges klaar om geoogst te worden. Dit leidt tot een toename in de productverwerking en kwaliteitskeuring. Omdat het om een houdbaar product gaat, is een snelle doorlooptijd van belang. Duurt bijvoorbeeld het verpakken te lang? Dan is het product minder lang houdbaar als het eenmaal in de supermarktschappen ligt.
Ook rondom feestdagen zoals Kerst en Pasen stijgt de vraag naar bepaalde producten. Met een piek in de vraag naar luxe etenswaren groeit de productie. Gelukkig zijn deze feestdagen (en seizoensproducten) zo gebruikelijk dat je ze kan plannen. Doordat je weet wat je kunt verwachten, kun je daar met de bedrijfsvoering op inspelen.
Verrast door een piekperiode
Niet alle productiepieken laten zich plannen. Wanneer onverwachte factoren zorgen voor piekbelastingen word je daardoor verrast, bijvoorbeeld tijdens een hete zomer met aanhoudende hittegolven. De vraag naar ijsjes, water en producten als barbecuevlees raken ineens enorm in trek. Aan de groeiende vraag wil je voldoen, maar daarvoor moet je onverwacht meer produceren en dat is van invloed op de planning.
Andere voorbeelden van onverwachte piekbelastingen zijn ziekte van personeel, machine- of processtoringen en de recente uitbraak van het Coronavirus. Die laatste leidde tot een onverwachte, en ongekende, vraag naar mondkapjes. Een uitzonderlijk en extreem geval van piekbelasting voor deze producenten.
Inspelen op piekbelasting
Het ontdekken, voorspellen en opvangen van piekbelastingen komt neer op een goede voorbereiding. Dit begint in de basis bij een goed inzicht in het voorraadverloop van een productcategorie. Via een ERP-systeem of MRP-systeem kun je deze data inzichtelijk maken. Door alle afdelingen, en met name hun data, te koppelen aan het systeem bouw je een data historie op. Vanuit deze data analyseer je de voorraden en kun je voorspellingen doen. Door dit structureel uit te voeren voorkom je verrassingen.
Naast een goede basis heb je baat bij regelmatige (interne) audits en onderhoudscontroles. Door in een vast ritme onder andere machines en processen te controleren verklein je de kans op onverwachte problemen in het productieproces. Door een vast ritme aan te houden spoor je onregelmatigheden eerder op en kun je hier preventief mee aan de slag.
Een derde uitkomst biedt het werken met een flexibele schil. Met name wanneer je op structurele momenten geconfronteerd wordt met piekbelasting. De flexibele schil bestaat uit operationele krachten of specialisten die je tijdelijk inhuurt. In deze constructie kun je kiezen om samen te werken met een detacheerder, ZZP’ers of een uitzendbureau voor operationele krachten.
